- Grubość klocków hamulcowych - kiedy wymienić? Poradnik dla kierowców
- Jak zadbać o trwałość lakieru samochodowego?
- Jak działa pompa wody w samochodzie i dlaczego jest tak ważna?
- Internet Airmax Wrocławia - Pilczyce-Kozanów-Popowice Pn: Łączność na Najwyższym Poziomie
- Cyfrowa transformacja dla firm motoryzacyjnych: Jak dostosować się do nowej rzeczywistości
Technik hamowania z użyciem poszczególnych hamulców

Znajomość technik hamowania podobnie jak znajomość samych urządzeń wpływa na zwiększenie bezpieczeństwa na drodze. Podczas hamowania pojazdem bez systemu ABS kierowca musi starać się hamować tak, by utrzymać kontrolę nad samochodem. Zbyt słabe hamowanie znacznie wydłuża drogę hamowania, a za mocne prowadzi do poślizgu i utraty sterowności. Zaleca się przy konieczności silnego hamowania stosować hamowanie pulsacyjne. Hamowanie to polega na intensywnym wciśnięciu hamulca, a gdy koła przestają się obracać, odpuszczeniu hamulca, by natychmiast znów silnie nacisnąć hamulec. W momencie silnego naciśnięcia hamulca uzyskuje się dużą siłę hamowania, a gdy prowadzący zmniejszy nacisk na pedał, asymetria oporów toczenia hamuje ruch poprzeczny samochodu, umożliwiając jego sterowanie.
Zmniejszenie prędkości, np. przy zbliżaniu się do zakrętu, wykonujemy poprzez przyhamowanie, używając prawej nogi zdjętej z pedału przyspieszenia, możemy również wykorzystać technikę heel and toe. Jadąc na właściwym biegu, jednak ciągle za szybko, przesuwamy lewą nogę na pedał hamulca, a prawą z powrotem na gaz. Aby obniżyć prędkość pojazdu przed wejściem w zakręt, należy w tym momencie naciskać pedał przyspieszenia prawą nogą i hamulec lewą, wszystko jednym płynnym ruchem, wówczas tylne kola całkowicie lub częściowo się zablokują. Różnica przyczepności tylnych i przednich kół spowoduje, że samochód stanie się nadsterowny. W tym momencie kontrolujemy samochód, skręcając kierownicę w stronę, w którą chcemy jechać. Gdy mocniej naciśniemy hamulec lub zmniejszymy nacisk na pedał gazu, auto będzie bardziej nadsterowne. Jeżeli mocniej naciśniemy gaz i zdejmiemy nogę z hamulca, uspokoimy tył auta, nie doprowadzając do wyrzucenia nas z zakrętu.
Przy narastającej sile hamowania zwiększa się poślizg względny, a przy zbliżaniu się współczynnika przyczepności do granicznej wartości powstaje ślad na powierzchni jezdni. W chwili przekroczenia przez siłę hamowania wartości granicznej koło przestaje się obracać i powstaje zjawisko zwane zablokowaniem kola. Zablokowanie kół tylnych jest znacznie bardziej niebezpieczne dla pojazdu w ruchu drogowym niż przednich, ponieważ w przypadku jakichkolwiek sił działających na pojazd, których wypadkowa nie będzie działać wzdłuż osi symetrii wzdłużnej, pojawi się układ sił dążący do obrotu pojazdu wokół jego osi pionowej. Przy zablokowanych kolach tylnych składowa ta może być zrównoważona jedynie przez reakcję poprzeczną toczących się kół przednich (odbicie kierownicy w kierunku znoszenia tylnej osi). Powstający w ten sposób moment wzmacnia rozpoczęty obrót pojazdu, co powoduje zarzucenie pojazdu. Trudno w tym przypadku mówić o długości drogi hamowania, ponieważ tor jazdy pojazdu jest krzywą.
W przypadku zablokowania kół przednich powstający moment od reakcji poprzecznej toczących się kół tylnych sprzyja zachowaniu pierwotnego kierunku pojazdu. Prowadzący nie ma możliwości zmiany kierunku jazdy, dopóki nie zwolni hamulca, jednak stan ten jest mniej groźny od zjawiska zarzucenia. Przy zablokowanych kołach osi przedniej następuje wydłużenie drogi hamowania, co jest naturalną konsekwencją spadku siły hamowania. Wyjątkiem może tu być hamowanie na nawierzchni pokrytej warstwą śniegu lub piasku. Zablokowanie kół przednich w takich okolicznościach prowadzi do spychania materiału podłoża. W efekcie przed kołami formuje się niewielkie wzniesienie, które może skrócić drogę hamowania.
Kiedy w czasie jazdy prawa strona pojazdu znajdzie się na nieutwardzonym poboczu, następuje różnica w oporach toczenia między stroną prawą a lewą. Lewa strona pojazdu jadąca po asfalcie ma mniejsze opory toczenia niż prawa. W efekcie pojawia się moment skręcający, który próbuje obrócić pojazd w prawo. Należy wtedy, kontrując kierownicą, starać się wyprowadzić pojazd z pobocza. Jeżeli w tym momencie wykonuje się manewr hamowania, trzeba wykonywać go delikatnie, nie doprowadzając do obrócenia pojazdu w prawo. Warto pamiętać, że elementy cierne (klocki hamulcowe, tarcze oraz bębny) układu hamulca zasadniczego zużywają się i wymagają okresowych przeglądów i wymian i w sytuacji ich zużycia dyskwalifikują zasadniczy układ hamulcowy.
Układ zapobiegania blokowaniu kół podczas hamowania
Zupełnie inaczej wygląda zasada hamowania w pojazdach z ABS. Kierowca przy nagłym hamowaniu puszcza pedał gazu i wciska mocno hamulec, jednocześnie lub tuż po tym wciska pedał sprzęgła.
Początkowo system powstał jako urządzenie pozwalające utrzymywać sterowność podczas nagłego hamowania. Na niektórych rodzajach nawierzchni nowoczesne systemy ABS zatrzymają auto szybciej niż zawodowy kierowca używający techniki pulsacyjnej w aucie bez ABS. ABS jest systemem, który opiera swoje działania na reakcjach przestraszonego kierowcy w sytuacji awaryjnej i nie należy temu przeciwdziałać. Jeżeli podczas hamowania trzeba ominąć przeszkodę, robimy to cały, czas trzymając wciśnięty hamulec do oporu. Działanie ABS-u jest wyczuwalne na pedale hamulca. Zawory powodują wówczas pulsowanie pedału, a do uszu dobiega klekot, który brzmi „jakby się coś w samochodzie zepsuło”. Jeżeli auto jest wyposażone w ABS, a kierowca nigdy tego nie doświadczył, warto bez-względnie znaleźć jakieś bezpieczne miejsce i oswoić się z tym efektem! W awaryjnej sytuacji trzeba wiedzieć, że to, co się dzieje z układem hamulcowym, to nie awaria samochodu.
Bardzo ważną korzyścią wynikającą z zainstalowania ABS-u jest fakt zachowania kontroli nad samochodem, nawet w trakcie intensywnego hamowania. przy hamowaniu bez ABS-u łatwo można doprowadzić do zablokowania kół. Samochód jest wtedy niesterowany, może uderzyć w przeszkodę lub wypaść z jezdni. System skraca też znacznie drogę hamowania w samochodzie z obciążeniem osi samochodu (kół) nieproporcjonalnego do siły hamowania danych osi. W przypadku nierównomiernego rozłożenia obciążenia pojazdu kola słabiej obciążone zostają zablokowane, podczas gdy kola obciążone nie wykorzystują jeszcze całkowicie swych możliwości hamujących. Układ ABS dobierze siłę hamowania stosownie do obrotów kół.
System kontroli trakcji
Układ ASR reguluje poślizgiem kół w taki sposób, aby pozostawał on w przedziale optymalnym, a więc takim, przy którym uzyskuje się maksymalną siłę przyczepności kół do podłoża. Umożliwia to uzyskanie maksymalnej możliwej w danych warunkach siły napędowej oraz zabezpiecza przed wystąpieniem poślizgu między kolami a podłożem.
Przypomnieć w tym miejscu należy o hamowaniu silnikiem i hamulcami ciągłego działania. Jadąc pod górę, należy dobrać taki bieg, aby umożliwić swobodny wjazd bez konieczności przeciążania silnika. Jazda z góry jest trudna i niebezpieczna, nie należy dopuszczać do rozpędzania pojazdu. Należy stosować zasadę: na jakim biegu pod górę, na takim biegu w dół. Redukując bieg w czasie jazdy pod górę, łatwo można doprowadzić do zadławienia silnika. Nigdy nie należy wyłączać skrzyni biegów na luz. Hamując silnikiem, należy uważać, aby nie przekroczyć jego maksymalnych obrotów.
Hamowanie silnikiem wykonuje się w następujący sposób: trzeba nacisnąć hamulec nożny, auto zaczyna zwalniać, a obroty silnika spadają. Gdy obroty będą już stosunkowo niskie, w związku z tym hamowanie silnikiem mało skuteczne, trzeba naciskać sprzęgło, zmieniać na niższy bieg i puszczać sprzęgło (cały czas trzymając wciśnięty pedał hamulca). Samochód ponownie zacznie mocniej hamować silnikiem. Gdy obroty znowu spadną i będą stosunkowo niskie, a hamowanie silnikiem mało skuteczne, raz jeszcze trzeba nacisnąć sprzęgło, zmienić na niższy bieg i puścić sprzęgło, cały czas trzymając wciśnięty pedał hamulca. Wykonane w tym momencie hamowanie jest najskuteczniejsze z możliwych – hamowanie silnikiem połączone z hamowaniem hamulcem nożnym. Hamowanie silnikiem ma, oprócz zmniejszonego zużycia elementów układu hamulcowego, także tę zaletę, że powoduje zmniejszenie zużycia paliwa. Należy pamiętać, że jak każde hamowanie także i to podlega pewnym regułom: przechodzenie w fazę hamowania należy przeprowadzać łagodnie – płynnie puszczając pedał gazu. Pozwala to uniknąć niepotrzebnych obciążeń w układzie napędowym i układzie rozrządu.
Zapobieganie nadmiernego wzrostu prędkości pojazdu
Jeżeli pojazd nie jest wyposażony w dodatkowe układy hamulcowe, takie jak zwalniacze (retardery), to silnik, nawet niewyposażony w przepustnicę dławiącą wylot spalin, może być wykorzystany jako awaryjny hamulec. Kierowca powinien wtedy używać niższych biegów. Retarder podobnie jak hamulec silnikowy nie powoduje obciążenia hamulców zasadniczych pojazdu. Zazwyczaj jest używany w fazie początkowej hamowania do wytracenia prędkości pojazdu. Jego zastosowanie pozwala zmniejszyć zużycie hamulców zasadniczych oraz zwiększa tzw. bezpieczeństwo czynne w czasie jazdy. Pod względem zasady działania retardery można podzielić na hydrodynamiczne (hydrauliczne) i elektrodynamiczne (elektromagnetyczne). Zaleca się łączenie hamowania retarderem z innymi technikami hamowania w celu skrócenia drogi hamowania.
Hamulec postojowy
Hamowanie hamulcem postojowym na wzniesieniach występuje, jeżeli kierowca podejmie decyzję o pozostawieniu pojazdu na drodze usytuowanej na pochyłości. Powinno się zaparkować pojazd na poboczu drogi tak, aby maksymalnie ułatwić przejazd innych pojazdów, następnie uruchomić hamulec postojowy i dodatkowo pozostawić pojazd na biegu. Kiedy rusza się pojazdem zaparkowanym na stromym podjeździe, należy umiejętnie wykorzystać hamulec ręczny: hamulec ręczny zaciągnięty, wciśnięty pedał sprzęgła do oporu, włączony I bieg, przy jednoczesnym trzymaniu naciśniętego przycisku na dźwigni hamulca ręcznego, stopniowo zaczyna się puszczać pedał sprzęgła, jednocześnie dodając gazu. Kiedy sprzęgło zaczyna „brać”, stopniowo opuszcza się dźwignię hamulca ręcznego w dół do oporu. Od koordynacji ruchów kierowcy zależy, czy samochód ruszy pod górę. Jeśli zbyt szybko wyłączy hamulec ręczny – samochód zacznie staczać się tyłem w dół. Istnieje wtedy niebezpieczeństwo kolizji oraz możliwość obracania się silnika w drugą stronę